CSRD en publieke inkoop: Van verplichting naar kans
Een onderzoek naar de kansen voor Rijkswaterstaat en publieke inkoop.
De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is een gamechanger in de wereld van duurzaamheid. Terwijl bedrijven zich voorbereiden om vanaf 2025 te voldoen aan deze nieuwe rapportageverplichting, onderzoekt Rijkswaterstaat (RWS) hoe de publieke sector gebruik kan maken van deze waardevolle informatie. AevesBenefit, Flux Partners en Arcadis hebben samen voor RWS een ambitieus onderzoek uitgevoerd om de relevantie en toepasbaarheid van de CSRD binnen publieke inkoop te verkennen. Het doel van het onderzoek? De publieke sector inspireren en voorbereiden op een toekomst waarin duurzaamheid centraal staat.
Wat is de CSRD-plicht en waarom is het relevant voor de publieke sector?
De CSRD is een Europese richtlijn die bedrijven verplicht om transparant te rapporteren over hun prestaties op het gebied van milieu (Environmental), sociaal beleid (Social) en governance (Governance) – oftewel ESG. De eerste bedrijven moeten hun rapportages over 2024 in 2025 publiceren. Hoewel publieke organisaties zoals RWS niet direct onder de CSRD-plicht vallen, bieden deze rapportages een schat aan informatie. Ze geven inzicht in de duurzame ambities en prestaties van de markt: waardevol voor inkoopstrategieën en duurzaam beleid.
Experts uit diverse disciplines, waaronder publieke inkoop, auditing en duurzaamheid, hebben hun visie gedeeld in interviews. Het resultaat is een helder stappenplan waarmee publieke organisaties zoals RWS de CSRD-data kunnen gebruiken om duurzaamheid verder te borgen in hun inkooppraktijk.
Zes stappen naar succesvolle implementatie van CSRD-data in publieke inkoop
Stap 1: Bewustwording en kennisopbouw (2025)
Het fundament voor succes ligt in kennis. Publieke organisaties moeten zich verdiepen in de CSRD-rapportages en gebruikmaken van tools zoals de ESRS-navigator. Onderzoek naar de 1500 beschikbare CSRD datapunten (waarover gerapporteerd kan/moet worden) helpt om de meest relevante thema’s te identificeren. Dit levert concrete handvatten op voor toepassing in aanbestedingen.
Stap 2: Marktconsultatie en samenwerking (2025)
Vanaf januari 2025 verschijnen de eerste CSRD-rapportages. Dit biedt publieke organisaties de kans om praktijkervaringen van leveranciers te analyseren en gerichte vragen te stellen tijdens marktconsultaties. Samenwerking met leveranciers helpt bij het begrijpen van de mogelijkheden en beperkingen van de rapportages.
Stap 3: Pilotprojecten en sectorspecifieke standaarden (2025-2026)
Praktische pilots waarin leveranciers vrijwillig een CSRD-rapportage opstellen, bieden inzicht in de haalbaarheid en meerwaarde van deze data. De mogelijkheid om ook gebruik te gaan maken van de sectorspecifieke standaarden, die medio 2025 beschikbaar komen, versterkt deze aanpak.
Stap 4: Gebruik van CSRD-data als gunningscriterium (2027)
Wanneer meer bedrijven verplicht zijn te rapporteren (zie afbeelding tijdlijn), kan de CSRD worden ingezet als selectie- of gunningscriterium. Dit gebeurt proportioneel en gericht, zodat ook kleinere opdrachtnemers kunnen meedoen.
Stap 5: Implementatie en standaardisatie (2027-2028)
De inzichten uit eerdere stappen worden verwerkt in standaard aanbestedingsprocessen. Dit zorgt voor uniforme en efficiënte toepassing van CSRD-vereisten binnen de publieke inkoop. Zo kunnen de sectorspecifieke standaarden bijvoorbeeld worden gebruikt als gunningscriteria.
Stap 6: Volledige integratie en monitoring (2029 en verder)
Vanaf 2029 kan de CSRD volledig geïntegreerd worden in aanbestedingsstrategieën. In minstens 90% van de projecten wordt CSRD-data gebruikt om duurzame keuzes te maken en prestaties te monitoren.
Waarom is dit belangrijk voor Rijkswaterstaat en andere publieke organisaties?
Rijkswaterstaat wil een voortrekkersrol spelen in duurzaamheid en zoekt voortdurend naar manieren om verder te gaan dan wettelijke verplichtingen. De CSRD biedt niet alleen inzicht in de prestaties van leveranciers, maar stimuleert ook een gelijk speelveld in duurzame ontwikkeling. Door deze rapportages te benutten, kan de publieke sector leveranciers motiveren om duurzamer te opereren en tegelijkertijd effectiever bijdragen aan klimaat- en circulaire doelen.
Een goed voorbeeld doet volgen
Het onderzoek toont aan dat publieke organisaties niet alleen kunnen profiteren van CSRD-rapportages, maar ook zelf een voorbeeld kunnen stellen. Door eigen duurzaamheidsrapportages te publiceren en ketenverantwoordelijkheid te integreren in de strategie, kunnen zij een krachtige impuls geven aan duurzame marktontwikkeling.
De boodschap is helder: met een gefaseerde aanpak en een vooruitstrevende houding kan de publieke sector haar inkoopkracht gebruiken om een duurzame toekomst te versnellen. Wat zou er mooier zijn dan een markt die samen met de overheid bouwt aan een betere wereld?
Wilt u meer weten over CSRD? Neem dan contact met ons op.