Elk project heeft stakeholders: groepen, personen of bedrijven die op welke manier dan ook betrokken zijn bij het project. Stakeholders hebben verschillende belangen en oefenen invloed uit op het organisatiebesluit. Het is daarom essentieel om inzicht te hebben in het krachtenveld van stakeholders, en dat is waar een stakeholdersanalyse om de hoek komt kijken.
Stakeholdersanalyse definitie
Er zijn uiteenlopende definities van een stakeholdersanalyse. Simpelweg valt een stakeholdersanalyse te omschrijven als het identificatieproces van de groepen, personen of bedrijven die betrokken zijn bij het project. In de stakeholdersanalyse staan de belangen van de verschillende stakeholders, en hoe de organisatie daar het beste mee om kan gaan centraal. Een stakeholdersanalyse is een handige tool voor iedere organisatie, afdeling of projectteam die voor haar succes afhankelijk is van verschillende partijen die de realisatie van de doelen kunnen beïnvloeden.
Hoe maak ik een stakeholdersanalyse?
1. Het doel bepalen
Voordat u een stakeholderanalyse maakt, is het belangrijk om te bepalen waarvoor u deze gaat gebruiken. Vormt de stakeholdersanalyse een onderdeel van de marktanalyse bij het ontwikkelen van een nieuwe strategie? Of wilt u input voor de communicatiestrategie vergaren? Het doel van de stakeholdersanalyse bepaalt welke stakeholders u in de analyse verwerkt, en dus de opzet ervan.
2. Overzicht van de stakeholders
Nadat u het doel heeft bepaald, maakt u een overzicht van alle belanghebbenden van het project. Dit kunnen bijvoorbeeld interne stakeholders als werknemers, managers en aandeelhouders zijn. Maar ook externe stakeholders, zoals leveranciers, klanten en concurrenten. Hoe uitgebreid het overzicht moet worden, is afhankelijk van het doel van de stakeholdersanalyse. Zo kunt u bijvoorbeeld ook nog de media toevoegen wanneer het doel is om een communicatiestrategie op te zetten.
3. Invloed en belang stakeholders
Vervolgens prioriteert u de stakeholders op basis van twee criteria: de invloed die zij hebben, en het belang dat zij bij het project hebben.
Bovenstaand stakeholdersanalyse model geeft inzicht in de positie van stakeholders op basis van hoeveel invloed zij hebben, en de mate van belang die zij bij het project hebben. Op basis van het model zijn er vier typen stakeholders te onderscheiden:
- Beïnvloeders hebben belangen bij het project, maar het belang is niet groot. Wel hebben ze grote invloed op het project. Het is daarom belangrijk om dit type stakeholder tevreden te houden.
- Sleutelfiguren hebben grote belangen bij het project, en hebben er tegelijkertijd grote invloed op. Een samenwerking is dus de beste relatie die je kunt aangaan.
- Toeschouwers zijn stakeholders die weinig belang en invloed hebben op de bedrijfsactiviteiten. Deze stakeholders hoeft u in principe weinig aandacht te geven. Het is wel verstandig dat u deze stakeholders in de gaten houdt en voorkomt dat zij veranderen in andere stakeholders, zoals de beïnvloeder of geïnteresseerde.
- Geïnteresseerden hebben een groot belang bij het project, maar zij hebben er weinig over te zeggen. De beste strategie is om deze stakeholders zo goed mogelijk te informeren over de bedrijfsactiviteiten.
Waarom een stakeholdersanalyse model?
Een stakeholdersanalyse model helpt met het inventariseren en categoriseren van stakeholders. Dit is belangrijk gezien de complexiteit van een gemiddeld project. De categorisering geeft tevens een eerste indicatie voor een passende benadering van de verschillende stakeholders. Soms liggen de belangen van stakeholders in het verlengde van de organisatiebelangen, en soms liggen de belangen zeer uiteen. Op den duur kunnen er stakeholders afvallen of bij komen of ze krijgen meer of minder invloed. Stakeholdermanagement is dan ook een continu proces.