Het belang van archeologisch onderzoek voor aanvang van projecten

In het Utrecht Science Park zijn restanten gevonden die ons helemaal terugbrengen naar de oude steentijd. In 2018 vonden archeologen sporen van mensen die hier ruim 11.000 jaar voor het begin van onze jaartelling woonden. Het zijn sporen van jagers en verzamelaars die leefden in het gebied rond De Uithof. Bijzonder, want wist jij dat er voor deze vondst nog nooit sporen in Utrecht zijn gevonden die ouder zijn dan 3.000 jaar voor Christus? Nu is de Universiteit Utrecht gestart met het bouwrijp maken van een perceel dat in de buurt ligt van deze archeologische schatkist. Betekent dit dat er ook hoge verwachtingen zijn voor bijzondere vondsten op dit perceel? Welke uitdagingen kunnen we verwachten en welke werkzaamheden horen hierbij?

Wouter Jan de Vries werkt als projectmanager/omgevingsmanager op de afdeling Gebiedsontwikkeling binnen de Universiteit Utrecht. Een van de projecten waar Wouter Jan bij is betrokken, is het bouw- en woonrijp maken van een perceel op het Utrechtse Science park. Hier zal een projectontwikkelaar een wooncomplex bouwen met 900 studentenwoningen. “Bij dit project komen veel conditioneringsaspecten kijken,” vertelt Wouter Jan, “maar het is het belangrijkst dat we rekening houden met het onverwachte.”

We zijn vroeg gestart met het uitvragen van de verschillende onderzoeken. Naast een onderzoek naar Ontplofbare Oorlogsresten vond er een milieukundig bodemonderzoek plaats. De kabels en leidingen zijn in beeld gebracht en er is een archeologisch onderzoek gedaan. Inmiddels zijn er verschillende archeologische studies gedaan op dit perceel.

“Erg leuk om dit traject mee te maken! Het was spannend of er wel of geen vondsten naar boven kwamen”, zegt Wouter Jan. “Persoonlijk zou ik het leuk hebben gevonden als er iets bijzonders gevonden was. Aan de andere kant had dat ook betekend dat het meer tijd –en dus meer geld kost. Als er iets van waarde zat konden we dit maar beter tijdens de onderzoeken tegenkomen dan tijdens de bouw. De archeologische onderzoeken zijn de eerste werkzaamheden die buiten zichtbaar zijn. We zijn al een paar jaar met de voorbereidingen bezig, maar de omgeving heeft er nog vrij weinig van gemerkt.”

Vaak denkt men dat archeologie resulteert in projectvertraging. Dat gebeurt hier niet; we zijn vroegtijdig begonnen. Hierdoor hebben we nog genoeg speelruimte voor eventuele vervolgonderzoeken, of een opgraving voor de start van het ‘bouwrijp maken’. Deze onderzoeken hebben we in eigen beheer gehouden als opdrachtgever. Die verantwoordelijkheid legden we niet bij de ontwikkelaar neer. Zo konden we zelf ruim van tevoren beginnen om onverwachte zaken op te kunnen vangen. Het was toen we starten nog een leeg weiland en er stond nog geen bebouwing. Ook helpt het om het contact met bevoegd gezag in een vroeg stadium op te starten, zoals we hier hebben gedaan.

De bij het project betrokken Senior KNA- (Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie) archeoloog adviseerde om het terrein vrij te geven, gezien de afwezigheid van een vindplaats. Het kan altijd gebeuren dat er tijdens de bouw een toevalsvondst wordt gedaan. Dit kan je nooit 100 procent uitsluiten.