Het verleggen van kabels en leidingen voor en tijdens bouwwerkzaamheden is een tijdrovende klus. Jaarlijks zorgt onzorgvuldig graafwerk voor en tijdens bouwwerkzaamheden voor een enorme schade. Met een juiste aanpak en duidelijke richtlijnen kunt u graafschade voorkomen. Het is voor sommige projecten echter een ingewikkeld proces om uit te zoeken wie welke leidingen waar heeft gelegd. In Nederland kan men niet zomaar graven in de grond. De waterleidingen, gasleidingen elektriciteitskabels en glasvezelkabels voor televisie en internet, moeten eerst verlegd worden voordat het bouwproject kan starten. In dit artikel leest u meer over de verlegregeling van kabels en leidingen in Nederland en het zakelijk recht inzake kabels en leidingen.
WIBON kabels en leidingen
Door het graafproces tijdens bouwwerkzaamheden goed te beheersen, voorkomt u niet alleen schade aan kabels en leidingen, maar ook oponthoud, stroomstoringen en onnodige extra kosten. In 2018 is daarom de WIBON-wet in het leven geroepen. Deze wet, oftewel grondroerdersregeling (voorheen de Wion kabels en leidingen), geeft aan wat de verplichtingen zijn van alle betrokken partijen voor en tijdens bouwwerkzaamheden. Een belangrijk punt uit de WIBON is het zorgen voor een informatie-uitwisseling, zodat beter bekend wordt waar kabels en leidingen in de Nederlandse grond liggen. Hierdoor neemt de kans dat kabels en leidingen beschadigen af. Een ander doel van de WIBON is de kosten voor het aanleggen van breedband te verminderen. Telecomaanbieders kunnen bestaande infrastructuur van andere netbeheerders gebruiken.
Voor grondroerders is het van cruciaal belang dat zij een melding doen voordat ze mogen graven. Dit wordt ook wel de Klic-melding genoemd. De gravers vragen met de Klic-melding alle informatie over de plek waar ze willen graven op bij de netbeheerders.
Diepteligging kabels en leidingen
In Nederland liggen kabels en leidingen doorgaans tussen de 30 cm en 1 meter diep. Door grondzakking of ophoging van de grond kan dit echter afwijken. De wettelijke diepte van kabels en leidingen is 60 cm, gemeten van bovenkant maaiveld en/of bestrating tot aan de onderkant van de kabel of leiding.
De rol van een toezichthouder kabels en leidingen
Een toezichthouder dient ervoor te zorgen dat de veiligheid en naleving van richtlijnen tijdens een bouwproject wordt gewaarborgd. Daarnaast is het de taak van een toezichthouder kabels en leidingen om de voortgang van een project te bewaken. Een toezichthouder controleert de uitvoeringsplannen voordat de werkzaamheden buiten van start gaan. Tevens houdt hij of zij de verschillende belangen van betrokken partijen in het oog. De toezichthouder licht de stakeholders van het project in als een kabel of leiding tijdens graafwerkzaamheden wordt geraakt. De toezichthouder gaat in gesprek met de aannemer en toezichthouders van de netbeheerders om veilig en volgens de bouwrichtlijnen te werken aan het project.
Alles over het zakelijk recht kabels en leidingen
Zoals eerder benoemd liggen veel kabels en leidingen in openbare grond. Het komt ook voor dat deze kabels en leidingen zijn aangelegd in particuliere grond van burgers en bedrijven. Het is belangrijk dat er duidelijke afspraken zijn gemaakt met de grondeigenaar, voordat de bouwwerkzaamheden van start gaan. Voor grondeigenaren is het wenselijk dat zij een brief ontvangen met informatie over de kabels en leidingen in hun grond en het belang van het vestigen van een recht van opstal. Het recht van opstal is volgens artikel 5: (101 van het Burgerlijk wetboek) ‘Een recht om in, op of boven een onroerende zaak van een ander gebouwen, beplantingen of werken in eigendom te hebben of te verkrijgen’.
Voor gemeenten en nutsbedrijven maakt het recht van opstal het mogelijk om kabels en leidingen in andermans grond in bezit te hebben. De eigenaar van de grond is ook eigenaar van alles wat zich in of op de grond bevindt. Een recht van opstal kan van belang zijn om het eigendomsrecht van de kabel of leiding te verkrijgen. Ook als de gemeente of het nutsbedrijf al eigenaar is van de kabel of leiding, kan het van belang zijn om een zakelijk recht te vestigen. Dit is vanwege het feit dat het eigendomsrecht nog geen ligrecht met zich meebrengt.
Kortom: het vestigen van een recht van opstal is essentieel voor gemeenten en nutsbedrijven, omdat zij hiermee het eigendomsrecht én ligrecht van een kabel of leiding verkrijgen. Het opstalrecht wordt ingeschreven in de openbare registers van het Kadaster en maakt voor een opvolgend grondeigenaar duidelijk dat de kabel of leiding rechtmatig in de grond ligt. Het recht van opstal zorgt dus voor zekerheid en duidelijkheid voor alle betrokken partijen.